20/02/09 Έκλαμψη ακτίνων γάμμα έγινε ορατή από την άλλη άκρη του Σύμπαντος

Τροχιακό τηλεσκόπιο της NASA κατέγραψε μια πανίσχυρη έκρηξη σε απόσταση 12,2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, για την οποία οι ερευνητές εκτιμούν ότι είναι η ισχυρότερη έκλαμψη ακτίνων γάμμα που έχει γίνει ποτέ αντιληπτή.

Η έκρηξη ισοδυναμούσε με την ισχύ περίπου 9.000 σουπερνόβα (υπερκαινοφανών αστέρων).

«Η τρομερή ισχύς και ταχύτητα της έκλαμψης την καθιστούν την πιο ακραία που έχει καταγραφεί ως σήμερα» αναφέρει ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, το οποίο συμμετείχε στην ανάπτυξη του διαστημικού τηλεσκοπίου Fermi που ειδικεύεται στην ακτινοβολία γάμμα.

Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στην περιοχή των ακτίνων γάμμα μεταφέρει πολύ περισσότερη ενέργεια από το ορατό φως γι΄αυτό και μπορεί να διασχίζει πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις. «Το ορατό φως έχει εύρος ενέργειας από 2 έως 3 eV [ηλεκτρονιοβόλτ] ενώ αυτές [οι ακτίνες γάμμα] είναι της τάξης των εκατομμυρίων ή δισεκατομμυρίων eV» σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αστροφυσικός Φρανκ Ρέντι της NASA.

Η έκλαμψη καταγράφηκε πέρυσι το Σεπτέμβριο, οι παρατηρήσεις όμως δημοσιεύονται τώρα στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Science από ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Γιόχεν Γκράινερ του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Max Planck στη Γερμανία.

Αν και κανείς δεν είναι σίγουρος πού οφείλονται οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα, οι αστροφυσικοί υποθέτουν ότι οι πανίσχυρες αυτές λάμψεις συνοδεύουν το βίαιο θάνατο γερασμένων άστρων.

Όταν φτάνουν στο τέλος της ζωής τους, τα άστρα που ξεπερνούν σε μάζα ένα συγκεκριμένο όριο καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος και μετατρέπονται σε μαύρες τρύπες.

Η νεογέννητη μαύρη τρύπα «καταπίνει» τεράστιες ποσότητες αερίου που είχαν νωρίτερα εκτιναχθεί από τα εξωτερικά στρώματα του αρχικού άστρου.

Καθώς το υλικό αυτό περιδινίζεται γύρω από την τρύπα πριν χαθεί μέσα της για πάντα, θερμαίνεται και εκπέμπει δύο «πίδακες» ακτινοβολίας γάμμα που πηγάζουν από τους πόλους της μαύρης τρύπας και κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Περισσότερα στοιχεία για το μηχανισμό αυτών των πιο βίαιων φαινομένων του σύμπαντος υπόσχονται να προσφέρουν το τηλεσκόπιο Fermi και ο δορυφόρος Swift της NASA, τα οποία καταγράφουν περίπου 1.000 εκλάμψεις ακτίνων γάμμα το χρόνο.

Αυτό αντιστοιχεί περίπου σε μία έκλαψη ανά γαλαξία κάθε 100.000 χρόνια, σχολίασαν οι ερευνητές.

Newsroom ΔΟΛ
in.gr